Πέμπτη 22 Μαρτίου 2018

Τα επαναστατικά κινήματα στην τουρκοκρατία


του Γεωργίου Καραμαδούκη
Παρά την οθωμανική κυριαρχία οι Έλληνες δεν έπαψαν να αγωνίζονται για την ελευθερία τους με πλήθος επαναστατικών κινημάτων. Άλλοτε πολεμούσαν με την υποκίνηση και την βοήθεια μεγάλων ευρωπαϊκών δυνάμεων και άλλοτε μοναχοί τους. Η πρώτη επαναστατική κίνηση πραγματοποιείται το 1463 όταν ξεσπάει ο Α΄ Βενετοτουρκικός πόλεμος στην Πελοπόννησο.  Σε αυτόν τον πόλεμο αναδεικνύεται ως ηγετική φυσιογνωμία ο Έλληνας Ηπειρώτης Κροκόνδειλος Κλαδάς.
Ο Κλαδάς εναντιώθηκε στους Βενετούς όταν αυτοί σύναψαν ειρήνη με τους Οθωμανούς το 1479 και συνέχισε τον πόλεμο μόνος του μαζί με 16.000 άνδρες. Όπως μας πληροφορεί ο Σάθας, ο Κλαδάς κατάφερε να απελευθερώσει τους

πύργους του Τριγοφίλου, του Οιτύλου, της Καστανιάς, της Λεφτίνης, της Ανδρούσας, του Βάσκου, της Πιάγας και το χωριό Παπαφίγγο. Οι Βενετοί μάλιστα για την ανταρσία αυτή του Κλαδά τον επικήρυξαν με 10.000 μεθωναϊκά υπέρπυρα. Ο ήρωας αυτός αργότερα θα αγωνιστεί με τον υιό του Σκεντέρμπεη (Γεώργιος Καστριώτης, Έλληνας ηγεμόνας της Ηπείρου) Ιωάννη στην Ήπειρο απελευθερώνοντας πολλά χωρία από τους Οθωμανούς. Τελικώς συνελήφθη από τους Τούρκους το 1490 και καταδικάστηκε σε θάνατο δια διαμελισμού.
Ξεσηκωμός σε κάθε ευκαιρία
Ακολούθησαν άλλοι 6 Βενετοτουρκικοί πόλεμοι, στους οποίους πήραν μέρος Έλληνες αγωνιστές. Ένας από τους πιο γνωστούς ήταν ο 6ος (1684-1695), κατά τον οποίο ο Φραγκίσκος Μοροζίνι έφθασε μέχρι την πολιορκία της Αθήνας και της Χαλκίδας. Από την πολιορκία αυτήν της Αθήνας προκλήθηκαν και οι καταστροφές στον Παρθενώνα. Πριν τον πόλεμο αυτόν αξίζει να μνημονεύσουμε τις ακόλουθες επαναστάσεις: α) επανάσταση των αδελφών Μελισσηνών στην Πελοπόννησο (1571-1572) β) επανάσταση των χωριών της Χιμάρας υπό τον Κερκυραίο Πέτρο Λάντζα (1576) γ) νέα επανάσταση των χωριών της Χιμάρας (1581-1590) δ) επανάσταση της Βόνιτσας (1585) υπό τον Θεόδωρο Μπούα-Γρίβα ε) επαναστάσεις του Διονυσίου του φιλοσόφου (1600), (1611).
Το 1718 λήγει ο τελευταίος Βενετοτουρκικός Πόλεμος με την συνθήκη του Πασόροβιτς, η οποία σφραγίζει και την αποχώρηση της Βενετίας από τον χώρο του Αιγαίου και της Πελοποννήσου. Οι Έλληνες όμως θα εξακολουθήσουν τον επαναστατικό αγώνα και θα μετέχουν στα Ορλωφικά. Η επανάσταση αυτή υποκινήθηκε από τους Ρώσους, οι οποίοι βρίσκονταν σε πόλεμο με την Υψηλή Πύλη (1768-1774). Συγκεκριμένα οι αδελφοί Αλέξιος και Θεόδωρος Ορλώφ έχοντας ως σύνδεσμό τους στην Ελλάδα τον Γεώργιο Παπαζώλη ξεκίνησαν τον αγώνα από το Οίτυλο της Μάνης το 1770. Σε αυτόν συμμετείχαν δυνάμεις προκρίτων της περιοχής όπως τον Μαυρομιχάλη και τον Μπενάκη. Στα Ορλοφικά εξεγέρθησαν και οι Κρήτες με τον Ιωάννη Δασκαλογιάννη. Παρά τις πρώτες επιτυχίες η επανάσταση απέτυχε, καθώς δεν εστάλησαν οι απαραίτητες δυνάμεις από την Ρωσία, που περισσότερο επιθυμούσε την δημιουργία αντιπερισπασμών στον πόλεμο που είχε ξεκινήσει με τους Οθωμανούς.
Ακολουθούν οι πόλεμοι των Σουλιωτών με τον Αλή Πασά των Ιωαννίνων (1789, 1792, 1803). Ύστερα από την προδοσία του Πήλιου Γούση ο Αλή κατάφερε να κυκλώσει τους Σουλιώτες και να τους αναγκάσει σε παράδοση. Από το 1807 δρα και ο στόλος των «μαύρων καραβιών» με έδρα την Σκιάθο. Επικεφαλής του στόλου αυτού ήταν ο Ιωάννης Σάθας και σε αυτόν συμμετείχαν μεταξύ άλλων ο Νικοτσάρας, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και ο Ευθύμιος Βλαχάβας. Ο τελευταίος μάλιστα θα είναι επικεφαλής το 1808 μιας νέας επαναστατικής κινήσεως στην περιοχή των Xασίων και του Oλύμπου, χωρίς όμως αποτέλεσμα.
Πέραν των αναφερομένων επαναστατικών κινημάτων υπήρξαν και τοπικής εκτάσεως εξεγέρσεις και δράσεις κυρίως κλεφτών και αρματολών που καταπνίγονταν από τις υπέρτερες οθωμανικές δυνάμεις. Οι  Έλληνες δεν έπαψαν να πολεμούν τους Οθωμανούς κατακτητές από την πτώση της Πόλεως και διατήρησαν την εθνική τους συνείδηση και θρησκεία παρά τις αντιξοότητες που αντιμετώπισαν.


δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “Ελεύθερος Κόσμος

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου