Γράφει ο Ανδρέας Σταλίδης.
Μία αλήθεια: οι Βρετανοί ποτέ δεν
αισθάνθηκαν Ευρωπαίοι, ούτε συμπεριέλαβαν τον εαυτό τους στον όρο
«Ευρώπη». Ο «εις ζήλω πεπυρωμένος άνθρωπος» στην προκειμένη περίπτωση
ήταν ο Nigel Farage. Έφυγε από τους Συντηρητικούς το 1992 (Συνθήκη του
Μάαστριχτ) για να συνιδρύσει το μονοθεματικό αντι-ευρωπαϊκό UKIP, του
οποίου ανέλαβε την ηγεσία το 2006. Το 2009 ήρθε δεύτερο σε ψήφους στις
ευρωεκλογές, όμως η μεγάλη επιτυχία του ήταν άλλη: ότι έκανε υπ’ αριθμόν
1 ζήτημα της πολιτικής ατζέντας του Ηνωμένου Βασιλείου την έξοδο από
την ΕΕ. Αυτό ήταν το κομβικό σημείο των εξελίξεων.
Η πολιτική σταθερότητα του συντηρητικού
αυτού έθνους ήταν σπάνια. Το 2010 έγινε η πρώτη κυβέρνηση συνεργασίας
μετά το 1945, έκτοτε έγιναν δύο κρίσιμα δημοψηφίσματα που αλλάζουν την
τοποθέτησή του στον γεωπολιτικό χάρτη. Το
δεδομένο της εποχής μας είναι
ότι ο πολιτικός χρόνος κυλάει με ιλλιγιώδεις ταχύτητες.
Η ενεργοποίηση του άρθρου 50 της εξόδου
από την ΕΕ αντιστρέφει τις θέσεις των δύο πλευρών. Το ΗΒ είναι αυτό που
βρίσκεται σε δεινή θέση να βιάζεται για την επίτευξη συμφωνίας σε όλους
τους τομείς. Σημειώνεται ότι το τελευταίο στάδιο της βορειοατλατικής
συμφωνίας (NAFTA) διήρκεσε 4 χρόνια (1990-94) μεταξύ 3 κρατών (ΗΠΑ,
Καναδά, Μεξικό) με τα εξής χαρακτηριστικά: το ήθελαν και οι 3, είχε
συγκεκριμένα όρια εφαρμογής και προϋπήρχαν παρόμοιες συμφωνίες μεταξύ
τους. Ως προς το BREXIT τα πράγματα δεν είναι τόσο εύκολα.
Το γεγονός ότι η Τερέζα Μέϊ στο μέσον
της επιστολής εξόδου χρησιμοποίησε τον διαπραγματευτικό άσσο στο μανίκι
της, δηλαδή την ασφάλεια της ΕΕ, ώστε να τονίσει πως μία αποτυχία
συμφωνίας θα έχει τεράστιο κόστος στην Ευρώπη, απογυμνώνει τη δυσχερή
της θέση. Εάν δεν υπογραφεί εμπορική συμφωνία τα επόμενα δύο χρόνια, θα
ισχύσουν αυτομάτως οι πρόνοιες του Παγκοσμίου Οργανισμού Εμπορίου, με
συγκεκριμένα περιθώρια δασμών στην εμπορία προϊόντων. Αυτό μπορεί να μην
είναι ιδιαίτερα καλό ως εναλλακτικό σχέδιο, όμως είναι γνωστό και
μπορεί να συνυπολογιστεί στον στρατηγικό σχεδιασμό της οικονομίας.
Επειδή όμως το ΗΒ όμως δεν εξάγει πολλά
προϊόντα σε ευρωπαϊκές χώρες, αλλά κυρίως υπηρεσίες, για τις οποίες
υπάρχει μία σχετική έλλειψη προδιαγραφών στον ΠΟΕ, όπως επίσης και στη
μετακίνηση κεφαλαίων, το ζήτημα γίνεται πιεστικό. Ήδη τράπεζες
ανακοίνωσαν μεταφορά υπηρεσιών στη Γαλλία. Όσο το τοπίο παραμένει
αβέβαιο, τόσο το χειρότερο.
Ευρώπη είναι ελεύθερη μετακίνηση αγαθών,
κεφαλαίων και ανθρώπων. Εύκολο δεν θα είναι ούτε το τρίτο σκέλος.
Αρνήθηκε η Μέϊ να βεβαιώσει εξασφαλίσεις των δικαιωμάτων των Ευρωπαίων
πολιτών στο ΗΒ μετά το BREXIT, διότι θέλει να πετύχει αντίστοιχη
συμφωνία για τους Βρετανούς στην Ευρώπη. Ως τότε όμως αναφαίνονται ήδη
ορισμένα προβλήματα. Τράπεζες σήμερα δεν δίνουν στεγαστικά δάνεια σε
Ευρωπαίους, διότι το μέλλον τους εκεί θεωρείται αβέβαιο.
Η Βρεταννία χρειάζεται πολιτική,
οικονομική και διπλωματική σταθερότητα, ώστε απερίσπαστα το νωρίτερο
δυνατόν να συμφωνήσει με 27 χώρες της ΕΕ, και τα κοινοβούλιά τους, να
δημοσιοποιήσει λεπτομέρειες, να προνοήσει τις σχέσεις με Σκωτία, ώστε να
αποφύγει επανάληψη του δημοψηφίσματος, και να αποκρούσει επιπλέον
προσκόμματα διαφόρων (πχ περί Γιβραλτάρ). Από την άλλη πλευρά, η ΕΕ
στοχεύει στο να μην επιτρέψει ένα υποδειγματικό διαζυγίο να γίνει
ελκυστικό σε άλλους, ενώ βεβαίως, δεδομένου του ελλείματος ηγεσίας της,
όλο το εγχείρημα καθίσταται ομιχλώδες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου